P

PORT LPT

Rodzaj portu równoległego w komputerze, za pomocą którego można podłączyć m.in. drukarkę, skaner, zewnętrzny napęd ZIP, czasami także klucz sprzętowy. Starsze porty równoległe korzystały ze specyfikacji Centronics, aktualnie jednak wszystkie z nich spełniają już nowszą normę EPP i ECP. Port LPT to port szeroki z gniazdem żeńskim.

PORT PODCZERWIENI

Rodzaj nowoczesnego portu komunikacyjnego, którego dane przesyła się jako szereg bitów, a medium transmisji danych jest podczerwień. Dzięki temu można obyć się bez kabli - wystarczy system operacyjny, który może obsługiwać wymianę danych przez ten port (większość wersji Windows). Porty podczerwieni są standardowo montowane w komputerach przenośnych, również niektóre drukarki laserowe i telefony komórkowe są w nie wyposażone. Ograniczeniem wymiany danych przez porty podczerwieni jest odległość pomiędzy urządzeniami - nie powinna ona przekraczać kilku metrów. Transmisję danych mogą także zaburzać ściany, wszelkiego rodzaju przeszkody (np. meble).

PORT RÓWNOLEGŁY

Port komunikacyjny w komputerze. Określenie równoległy wzięło się z faktu, że dane są w nim przekazywane w postaci całych bajtów (osiem bitów równocześnie). Dzięki temu transfer danych jest znacznie szybszy niż w wypadku portu szeregowego. Aktualnie jedynym portem równoległym w pecetach jest port LPT.

PORT SZEREGOWY

Nazwa portu wzięła się z faktu, że dane są do niego przekazywane jako ciąg bitów (w szeregu). Ponieważ jednak komputer operuje na całych ciągach bitów zwanych bajtami, specjalny układ o nazwie UART tłumaczy ciągi bitów na bajty i na odwrót. Komputer ma zwykle kilka portów szeregowych - dwa porty COM, dwa porty PS/2 i port USB, a komputery przenośne są także wyposażane w port podczerwieni. Porty szeregowe w komputerze wykorzystujemy zwykle do podłączenia myszki, klawiatury oraz modemu.

PORT USB

Nowy rodzaj portu komunikacyjnego komputerów, który prawie całkowicie wyparł z rynku stosowane dawniej porty szeregowe i porty równoległe. Został on opracowany przez firmy Compaq, IBM, DEC, Intel i Microsoft. W wersji 1.1 port USB charakteryzuje się szybkością transferu rzędu 12 Mb/s. Najnowsza wersja standardu w wersji 2.0 pozwala na przesłanie do 480 Mb/s. Port USB cechuje zgodność z Plug and Play i możliwość obsługi do 127 urządzeń jednocześnie. Ang. Universal Serial Bus - uniwersalna magistrala szeregowa.

PORTAL

Serwis internetowy, który ze względu na bogatą ofertę jest skierowany do szerokiego grona internautów. Najbardziej znane portale zagraniczne to: AOL, Netscape, Lycos; polskie to Wirtualna Polska - [link widoczny dla zalogowanych] i Onet.pl - [link widoczny dla zalogowanych] Portale oferują m.in.: bardzo rozbudowane działy nowości, wyszukiwarki, prognozy pogody, darmowe konta e-mail, grupy dyskusyjne, zakupy przez internet, informacje z giełd. Im więcej możliwości i informacji ma dany portal, tym większa szansa na przyciągnięcie internautów i reklamodawców.

POWERPC

Typ procesora wykonanego w architekturze RISC, który powstał przy współpracy firm Motorola, IBM i Apple. Najstarsza wersja tego procesora (oznaczenie PowerPC 601) pracowała z częstotliwością taktowania 60 MHz i była 32-bitowa. W 1997 r. powstał procesor PowerPC 750 (nazwa handlowa G3), który stał się jednym z najbardziej popularnych procesorów do Macintoshów. Obecnie jeden z najmocniejszych modeli PowerPC pracuje z szybkością 1,42 GHz MHz. Na komputerach wyposażonych w procesory PowerPC najczęściej instaluje się system Mac OS, można także Windows NT, UNIX i OS/2. Skrót PowerPC pochodzi od Performance Optimization With Enhanced RISC Personal Computer - zoptymalizowane działanie komputera osobistego w ulepszonej architekturze RISC.

PÓŁDUPLEKS

Sposób przesyłania informacji tylko w jedną stronę w danej chwili. Termin ten może odnosić się zarówno do komputerów, jak i do najbardziej podstawowych zjawisk - np. rozmowa dwóch osób przez krótkofalówki jest rodzajem transmisji półdupleksowej. Niektóre starsze karty muzyczne i modemy są urządzeniami pół-dupleksowymi.

PÓŁPRZEWODNIK

Istnieją substancje (głównie metaliczne), które doskonale przewodzą prąd (inaczej mówiąc, stawiają mu bardzo mały opór) - nazywamy je przewodnikami. Ich zupełnym przeciwieństwem są izolatory, które nie przewodzą prądu w ogóle. Półprzewodniki to materiały, które charakteryzują się właściwościami obu opisanych wcześniej grup - mogą być zarówno znakomitymi przewodnikami, jak i doskonałymi izolatorami. Opór półprzewodnika zależy od wysokości przyłożonego do niego napięcia. Typowymi przykładami materiałów półprzewodnikowych są krzem i german. Z półprzewodników są wykonane takie elementy komputera jak procesor, pamięć RAM czy inne układy scalone. Dzięki półprzewodnikom (a właściwie wykonanym z nich elementom - tranzystorom) można było zmniejszyć rozmiar komputerów - pierwsze komputery wykonane były przy użyciu lamp.

PRAWA ADMINISTRATORA

Najwyższy poziom uprawnień użytkownika systemu operacyjnego lub sieci komputerowej. W wypadku Windows NT, Windows 2000, Windows XP oraz Windows 2003 Server wymaga dodania użytkownika do grupy administratorów za pomocą Menedżera użytkowników. Prawa administratora umożliwiają instalowanie i deinstalowanie wszystkich programów, sterowników, tworzenie i kasowanie kont innych użytkowników w systemie oraz nadawanie im uprawnień. Prawa administratora w systemach Linux i pokrewnych ma root.

PRAWA DOSTĘPU

Lista możliwości określających, co dany użytkownik ma prawo zrobić z plikiem lub folderem na danym komputerze. Prawa dostępu dotyczą operacji takich, jak zapisywanie, usuwanie, zmiana zawartości czy nazwy, a czasem także podstawowych operacji, jak wyświetlenie listy plików w danym folderze czy możliwość otworzenia (obejrzenia) zawartości pliku. Windows 9x umożliwia ustawienie praw dostępu dla użytkowników próbujących dostać się do komputera przez sieć, natomiast Windows NT, Windows 2000, Windows XP i Windows 2003 Server oprócz tego ma jeszcze możliwość ustanowienia praw dostępu dla użytkowników lokalnych komputera, jeżeli zastosowano system plików NTFS.

PRESCOTT

Następca procesora Pentium IV. Jego premiera została zaplanowana na pierwsze miesiące 2004 r. Pierwsze procesory Prescott mają pracować z częstotliwością 3,4 GHz oraz z FSB 800 MHz.

PRĘDKOŚĆ ODCZYTU

Określenie szybkości transferu danych z napędu CD-ROM. Pierwszy napęd CD-ROM pracował z szybkością 150 kB/s i określano go jak napęd pojedynczej prędkości (x1). Kolejne, nowsze napędy szybkość tę zwielokrotniały (np. x2 to 300 kB/s, a x50 ponad 7,3 MB/s). Pojedyncza szybkość odczytu (czyli 150 kB/s) nie jest wartością przypadkową - przy takim tempie odczytu cała zawartość CD-ROM-u - 650 MB - jest odczytywana w czasie 74 minut, a tyle minut muzyki można zmieścić na tradycyjnej płycie CD). Pojedyncza prędkość odczytu x1 jest więc szybkością, z jaką działają zwykłe odtwarzacze CD.

PRĘDKOŚĆ ZAPISU

Szybkość, z jaką zapisywane są dane w nagrywarce płyt. W wypadku nagrywarek CD-RW pojedyncza (x1) prędkość zapisu oznacza, że zapełnienie krążka będzie trwało tyle, ile trwa odtworzenie całego muzycznego kompaktu (ok. 74 minut). Natomiast w przypadku nagrywarek DVD przy prędkości x1 płyta nagra się w niewiele ponad 60 minut. Podwójna (x2) prędkość zapełnia krążek w dwukrotnie szybszym czasie itd.

PROCESOR

Układ scalony, którego działanie polega na wykonywaniu instrukcji programów - jego rolę można porównać do mózgu człowieka. Procesor nadzoruje i synchronizuje pracę wszystkich urządzeń w komputerze. Jest kilka charakterystycznych cech, które odróżniają procesory od siebie: architektura (CISC lub RISC), liczba bitów przetwarzanych w jednym cyklu (mówimy np. procesor 32-bitowy), częstotliwość taktowania podawana w MHz.